بحران توزیع پاسپورت؛ طالبان اعلام کردند که دگر عریضه‌ی کاغذی را نمی‌پذیرند

ریاست پاسپورت طالبان، ام‌روز یک‌شنبه اولِ دلو/بهمن اعلام کرد که به‌دلیل کم‌بود امکانات و ضروریات و جمعیت‌های انبوه سرسام‌آورِ جمع‌آمده پشت دروازه‌ی این ریاست، روند پذیرش عریضه‌های کاغذی را متوقف کرده‌است و تنها به‌کسانی که به‌مقصدهای پزشکی و یا نیازی شدید باید از کشور خارج شوند، به‌صورت آن‌لاین، پاسپورت صادر می‌کند. این درحالی‌ست که ازدحام و انبوهی مردمِ جمع‌شده پشتِ در ریاست پاسپورت در چند روز گذشته مسئله‌آفرین بوده‌است. از لت‌وکوب شماری از متقاضیان توسط ماموران امنیتی تا آسیب‌دیدن شمار زیادی از این جمعیت دراثر ازدحام بعضی از اتفاقاتی‌اند که پشت دروازه‌های ریاست پاسپورت رخ داده‌اند. این بحران درحالی دامن مردم و مقامات را گرفته‌است که پاسپورت افغاستان اخیراً عنوان «بی‌اعتبارترین پاسپورت جهان» را از آنِ خود کرد. این پاسپورت به‌دلیل رسمیت‌نداشتن رژیم و بحران پناهندگی مردم افغانستان به کشورهای آسیایی، اروپایی، امریکایی و حتا اقیانوسیه، کم‌ترین میزانِ ارزش را در میان پاسپورت‌های جهان یافته‌است.

مسئله صرفاً تکرار این واقعیت‌های تلخ و ناخوشایند نیست، این‌که ما بدانیم که پشتِ درهای ریاست پاسپورت کسانی لت‌وکوب شده‌اند یا مثلاً زیرپا له شده‌اند یا این‌که پاسپورت افغانستان به‌استثنای فراهم‌آوری امکان سفری به‌بعضی از کشورهای جهان هیچ مصرف و ارزش دگری ندارد، به‌خودی خود واجد اهمیتی نیست. نکته این است که چنین چیزهایی اندیشیده نمی‌شوند و برای کسانی‌که این مسئله‌ها و واقعیت‌های درحال وقوع را می‌خوانند، واجد هیچ اهمیتی نیست.

مردم در افغانستان بنابر رانده‌شدنِ تمامی حواس و هوش‌شان به‌ساحتِ غریزه‌ی بقا، تمایزی میان درون و بیرون برقرار می‌کنند، تمایزی‌که هسته و گوهره‌ی آن این است که اتفاقات ناخوشایند در «آن بیرون» رخ می‌دهد و به‌آنان ربطی ندارد، به‌طور مثال این‌که طالبان دخترانی را بازداشت کرده‌اند به‌آنان ربطی ندارد. چنین چیزی تنها زمانی آنان را برمی‌انگیزد که این حوادث از ساحت بیرون به‌ساحت مربوط به‌آنان و یا ساحت درون برسد، به‌طور مثال آنان هنگامی در مورد بازداشت دختران واکنش نشان خواهند داد که طالبان مادر و یا خواهر آنان‌را بازداشت کنند.

مشکل چنین نگاهی این است که مرزی‌که میان «مربوطِ من» و چیزی‌که مربوط من نیست برقرار می‌شود، واقعی نیست. مردم باید بدانند که بیرون و درون هم‌معناست و هرآن امکان دارد که فاجعه دامن آنان‌را نیز بگیرد و «به‌ساحت درون» پای بگسترد.