با فرارسیدنِ سردترین روزهای زمستان و «چلّهی کلان» حتا دقایقی در بیرون از خانه و «بیسرپناه» ماندن دشوار و برنتافتنی شدهاست. ولی هنوز و همچنان دهها هزار پناهجوی اخراجشدهی افغانستانی از پاکستان و ایران مجبورند در «خیمهها» زندگی کرده و آوارهی دشتها و کوهستانها باشند. وضعیت پناهجویان اخراجشدهی افغانستان درحالی «بحرانی» گزارش میشود که آنان دگر «مرکز توجه» رسانهها و نهادهای کمکرسان بینالمللی نیستند.
یورونیوز فارسی با نشر گزارشی وضعیت پناهجویان اخراجشدهی افغانستان از پاکستان در ماههای پایانی سال گذشتهی میلادی را «بحرانی» خواندهاست. در این گزارش به وضعیت این پناهجویان آواره و مانده از همهجا پرداخته شدهاست؛ این پناهجویان که اکنون مجبور به لرزیدن و بهپگاه رساندن و بیگاههای سرد و خوفناک هستند، «خانه» و «سرپناه» که دور، حتا بهابتداییترین نیازهای زندگی روزینه نیز دسترسی ندارند.
این درحالیست که کثرت فجایع در افغانستان آنچنان است که زخمها و مصایب یک فاجعهی مردمی التیام نیافتهاند که خبر از تحقق «فاجعهی دگری» بهگوش میرسد و همین تکثر و تعدد فاجعهها، باعث شدهاست که درکنارِ دگر فجایعی همچون محرومیت دختران از تحصیل و آسیبدیدگان زمینلرزههای هرات، فاجعهی پناهجویان بیسرپناه اخراجشده از پاکستان نیز بهسرعت و سهولت بهفراموشی سپرده شود و خاکستر «موضوعات داغ روز» صورت آنرا بپوشاند.
این پناهجویان درحالی در این وضعیت بهسر میبرند که رژیم طالبان این پناهجویان را «وسیلهی دگری» برای دریافتهای کمکهای بشردوستانهی داخلی و خارجی قرار داده بود. آنان با نشر آگهیای در شبکههای مخابراتی افغانستان، از مردم ملکی و عادی این کشور – که بیشتر از ۹۰ درصد آن زیر خط فقر زندگی میکنند – خواستهاست تا به این پناهجویان کمک کنند. ولی همچنان رسیدگی درستی بهحال این پناهجویان نشدهاست و باتوجه به وضعیت ساختار حاکمیت طالبان در افغانستان که تاکنون هیچگونه رسمیت بینالمللیای ندارد، غیرواقعبینانه خواهد بود که کسی توقع داشته باشد این رژیم بتواند رسیدگی درستی به وضع این پناهجویان بکند.
از غذا و نبود منابع کافی غذایی گرفته – که تاثیرات سوء خودش را خصوصاً بر کودکان در این میان خواهد نهاد – تا دغدغهی سرما و ابتلا بهبیماریهای خطرناک و مرگبار، درکنار نبود امکانات صحی و بهداشتی مورد نیاز و بیکاری گسترده در میان این پناهجویان بازگشته بهسرزمینی که از آن فرار کرده بودند، مشکلاتیست که نرسیدن بهآنها میتواند فاجعهی انسانی دگری را در افغانستان رقم بزند.
بحران پناهجویان بازگشته بهافغانستان از زمانی شدت یافت که رژیم پاکستان تصمیم بهاخراجِ تمامی پناهجویان «بدون مدرک» از خاک خویش گرفت و صدها هزار افغانستانی را از داراییها و زندگیهایشان در پاکستان جدا کرده و دوباره بهسرزمین مادری آنها فرستاد، سرزمینی که حتا در مایلها دورتر نیز آنانرا از سرنوشت تاریکشان رها نکرده و بهحال خویشتن نگذاشت.