سایه‌ی وحشت

ولایت/استان هرات که روز شنبه شاهد وقوع یکی از مرگبارترین زمین‌لرزه‌های تاریخ افغانستان بود، تاکنون به آرامش برنگشته‌است و هم‌چنان سایه‌ی ترس و وحشت ناشی از زمین‌لرزه‌ها و ‌پس‌لرزه‌های مکرر در آن گسترده‌است. در آخرین مورد، روز چهارشنبه ۱۹ میزان/مهرماه هرات بار دگر شاهد لرزید، زمین‌لرزه‌ای که یک‌بار دگر به آوارها و تعداد زخمیانِ زمین‌لرزه‌های اخیر افزوده‌ست و خانه‌های بسیاری را فرو ریخته‌است. باشندگان روستای چاه‌آبِ ولسوالی/شهرستانِ زنده‌جان، بیش‌ترین آسیب را از این زمین‌لرزه دیده‌اند؛ این روستا که در زمین‌لرزه‌ی روز شنبه آسیب فراوانی ندیده بود، در زمین‌لرزه‌ی اخیر با ویرانی‌های بسیاری روبه‌رو شده‌است.

باشندگان شهر هرات و ولسوالی‌ها/شهرستان‌های هرات، چند روز گذشته را با دلهره‌ی مداومِ وقوع زمین‌لرزه گذرانده‌اند. فشار روانی‌ای که باشندگان هرات آن را «خردکننده» و «طاقت‌فرسا» می‌خوانند؛ چنان‌چه در چند روز پسین شمار زیادی از خانوارهای هرات خانه‌های‌شان را ترک کرده‌اند و در «خیمه‌ها» و دو از آبادی شب‌ و روز می‌گذرانند. ادامه‌یافتنِ زمین‌لرزه‌ها آن‌ها را در بلاتکلیفی محض فرو بُرده‌است، به‌گونه‌ای که آن‌ها نمی‌توانند به خانه و کار و زندگی‌ عادی‌شان برگردند و در استمرارِ «وضعیت استنثنایی» به وخامت اوضاعِ روانی باشندگان هرات بیش‌تر از پیش افزوده‌است، وضعیتی که بی‌تردید کودکان بیش‌ترین آسیب روانیِ ناشی از آن را خواهند دید.

فاجعه‌ای هرات درحالی به‌وقوع پیوسته‌است که افغانستان در دوسال گذشته و هم‌زمان با بازگشت طالبان به قدرت با کاهش چشم‌گیر کمک‌های جهانی روبه‌رو بوده‌است. چنان‌چه استفان دوجاریک، سخن‌گوی دبیرکل سازمان ملل متحد اخیراً گفته‌است که سازمان ملل با کم‌بود بودجه برای کمک به زلزله‌زدگان هرات روبه‌رو است. براساس گزارش‌ها، سازمان ملل مبلغ ۵ میلیون دالر را برای کمک به این زلزله‌زدگان مدنظر گرفته‌است، مبلغی که باتوجه به عُمق فاجعه‌ی در حالِ‌وقوع در هرات، بسنده‌ای به‌نظر نمی‌رسد.

تاکنون هیچ اقدامِ عملی قابل‌ملاحظه‌ای برای مدیریت بحران هرات از سوی رژیم حاکم نیز صورت نپذیرفته‌است و تا بدانجا که پیداست؛ رژیم این «مصیبت» گسترده را فرصتی می‌داند برای «جلب کمک‌های جهانی» و استفاده‌ی آن‌ها در راهِ «نیک‌نامی» و استقرار خود.