محمدعلم ایزدیار، معاون نخست مجلس سنایِ دولت پیشین افغانستان و از اعضای بلندپایهی «جبههی مقاومت ملی» در گفتوگویی اختصاصی با پابلیک تریبون میگوید که چالش بنیادین در افغانستان «مسئلهی سیاسی» است و تا زمانی که این چالش از راه برداشته نشود، بحران بشری در این کشور ادامه خواهد یافت.
آقای ایزدیار که به تازگی بهدعوتِ سازمان «اتحادیهی میان-پارلمانی یا IPU» در جلسات حاشیهای مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کردهاست، همچنان می افزاید که بدون آوردن فشار بالای طالبان و کشانیدن آنان به پای میز مذاکره، بحران سیاسی در افغانستان پابرجا خواهد ماند.
به گفتهی آقای ایزدیار: «امروزه مشکل اساسی در افغانستان، مشکل سیاسی، تصاحب قدرت و حفظ قدرت است و این مشکل از گذشتههای دور در افغانستان وجود داشتهاست. و ما تا زمانیکه موفق به اصلاح نظام سیاسی در افغانستان نشویم و دستآوردی در این مورد نداشته باشیم، در رابطه با بحران بشری، قطعاً نمیتوانیم دستآوردی داشته باشیم.» او میافزاید: « دنیا بدون آوردن فشار و مجبور کردن طالبان به نشستن بر سر میز مذاکرهی معنادار با مردم افغانستان، بحرانهای سیاسی در این کشور را حل نخواهند توانست.»
در حالیکه افغانستان در نبود یک حکومت «مشروع و قانونی» بهسر میبرد، ایزدیار اما میافزاید که «بحث اساسی» در بارهی افغانستان در نشستهای امسال، چگونگی فعالیت بخش صحت در این کشور بوده است، او میافزاید: «بحث اساسی جلسهی امسال سازمان ملل، چگونگی فعالیت سکتور صحت بودهاست.» او همچنین میگوید که در صحبتهایش در این مورد خاطرنشان کردهاست که: « [زیر سایهی سلطهی طالبان] برخوردی معیاری و مسلکی با سکتور صحی صورت نمیگیرد و متاسفانه تعدادی بهنام مولوی و عالمان دین وزارتها و ریاستها را بهدست گرفتهاند و عرضهی خدمات صحی به حداقل رسیدهاست و غیرمعیاری شدهاست و به کمکهای جهانی نیاز دارد.»
درِ عین حال، او تاکید میکند که: « در این نشست، برعلاوهی چالشها فراروی سکتور صحی، به وضعیت کلی افغانستان نیز پرداختهایم، به اینکه وضعیت «امنیتی، صحی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی» پس از طالبان در افغانستان چگونه بودهاست و چه اقداماتی در مورد بحرانهای این عرصهها باید صورت بگیرد و مسئولیت جهان در این مورد چیست، زیرا جهان در قضیهی افغانستان دخیل بودهاست و در مورد افغانستان مسئولیت دارد. و سیاستها و تصمیمهای جهان به وضع کنونی افغانستان انجامیدهاست.»
در همینحال، این عضو بلندپایهی پیشین مجلس سنای افغانستان اما، از ادامهی کار نشستهای پارلمان افغانسنتان در بیرون از کشور خبر میدهد و میگوید: «زمان قانونی پارلمان افغانستان بهپایان نرسیده و جلسات سنا، بهصورت «آنلاین» میان اعضا برگزار میشود.» و آنها همچنان در پی «نمایندگی از مردم» و رساندن صدای مردم به جهان استند. او همچنین باورمند است که: «پارلمان افغانستان در سطح بینالمللی و از سوی سازمان (اتحادیهی میان-پارلمانی یا IPU) بهرسمیت شناخته میشود.»
او «نفسِ دعوت» جامعهی بینالمللی و سازمانهایی چون «اتحادیهی میان-پارلمانی یا IPU» از نمایندگان پارلمان افغانستان را نشانگر علاقهی بالای جهان به افغانستان و نشاندهندهی نگرانی جهان در مورد افغانستان میداند. ضمن اینکه بهعقیدهی ایزدیار، نقض گستردهي حقوق بشر در افغانستان و «ظلم و وحشت» حاکم در افغانستان، برای جهان نگرانیبرانگیز است.
این عضو «جبههی مقاومت ملی» همچنان بر ادامهی «مبارزه» در برابر طالبان تاکید کرده و میافزاید که: «مردم افغانستان حق دارند که برای نجات خود مبارزه کنند و این مبارزه میتواند مدنی یا مسلحانه باشد. و جبههی مقاومت ملی از ابتدا در طالبان ایستادگی کردهاست و هرچند در گام نخست، ما نمیخواستیم بجنگیم و طرفدار حل مشکل از راه مذاکره بودیم، ولی طالبان خود جنگ و خشونت را انتخاب کردند.»
به باور او « روحیهی مقاومت» و «توجه» به آن در حال بیشتر شدن است و «جبههی ملی مقاومت» در کنار «مبارزان» دیگر مخالف رژیم در افغانستان، از مردم افغانستان نمایندگی کرده و «الهامبخش» آنان است. او مبارزهی زنان افغانستان را مثالی بر این «مدعا» عنوان میکند.
هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، با اشتراک نمایندگان ۱۹۳ کشور و در مقر این سازمان در نیویورک در حال برگزاریاست. این نشست در حالی برگزار میشود که بحرانهای بشری بزرگی همچون؛ فقر، نابرابری، استبداد، گرمایش زمین، جنگ اکراین و حاکمیت طالبان در افغانستان از حادترین مسائل امروزیِ فرارویِ جهان دانسته میشوند. این دومین سالیست که افغانستان «نمایندهی رسمی» در این نشست ندارد و چهرههایی که فعالان حقوق بشر، حقوق زنان و یا فعالان سیاسی افغانستان دانسته میشوند، به نشستهای حاشیهای مجمع عمومی دعوت میشوند و در مورد اوضاع افغانستان سخن میگویند.