در پی اظهارات تازهی محمد صادق، نمایندهی ویژهی پاکستان در امور افغانستان، مبنی بر «استقبال گرم» از صدها دانشجوی افغانستان، به شمول دختران، در قالب برنامهی بورسیهی اقبال لاهوری در پاکستان، فضل فضلی، رییس پیشین ادارهی امور در دولت اشرف غنی، این کشور را به «اوج ریاکاری» متهم کرد.
فضلی گفت: «پاکستان با پیروی از منافع اربابان استعماریاش، رژیمی نیابتیای را در افغانستان بر سر کار آورد که نهتنها زنان و دختران را از تمام عرصههای اجتماعی حذف کرده، بلکه ابتداییترین حق انسانیشان یعنی آموزش را نیز از آنها سلب کرده است.»
او افزود که نقش پاکستان در تخریب سیستم آموزشی افغانستان بهویژه برای دختران، نظاممند و تاریخی بوده است. به گفتهی او، از سال ۱۹۷۳ تاکنون، این کشور در بمباران مکاتب، ترور معلمان زن، قتل دانشآموزان دختر، و حتی پخش اسباببازیهای انفجاری میان کودکان، همدستی مستقیم داشته است.
این اظهارات در واکنش به نوشتهی محمد صادق مطرح شد که از ورود دانشجویان افغانستان به پاکستان در چارچوب مرحلهی سوم بورسیهی تحصیلی اقبال لاهوری خبر داده و آن را نشانهای از «حسن نیت» اسلامآباد خواندهاست. صادق گفته این دانشجویان در رشتههایی چون طب، مهندسی، علوم کمپیوتر، مدیریت، زراعت و علوم اجتماعی تحصیل خواهند کرد.
فضلی اما در پاسخ نوشت: «اینگونه نمایشها، نمیتواند چهرهی یک دولت مزور را تطهیر کند؛ دولتی که همزمان با اعطای بورسیه، در ویرانی آیندهی یک ملت شریک جرم بودهاست.»
این جدال در حالی است که رژیم طالبان همچنان بر افغانستان حکم میراند و سیاستهای سختگیرانهاش علیه زنان و دختران، از جمله ممنوعیت آموزش و اشتغال، همچنان پابرجاست. در این فضای سرکوب، تلاشهای نمادین پاکستان برای نمایش همدلی با دانشجویان افغانستان، از نگاه برخی منتقدان، نهتنها بیاعتبار بلکه نوعی توهین به زخمهای باز ملت افغانستان تلقی میشود؛ بهویژه وقتی این تلاشها از سوی کشوری مطرح میشود که بسیاری آن را شریک کلیدی در بازگشت طالبان به قدرت و سقوط جمهوری میدانند.
با این حال، به گفتهی منتقدان، نمیتوان از نقش خود فضلی، به عنوان جزو مهم حلقهی اشرف غنی در سقوط جمهوری چشم پوشید.
فضل فضلی، از چهرههای کلیدی و مورد اعتماد اشرف غنی و یکی از پرنفوذترین مقامها بود که در تصمیمگیریهای حیاتی کشور نقش مستقیم داشت. او بخشی از همان ساختار بسته، متمرکز و متکبر بود. ساختاری که با حذف صدای منتقدان، بیاعتمادی به شرکا، فساد گسترده، و تمرکز قدرت در ارگ، به باور بسیاری، زمینهساز سقوط جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت شد.