عباس عراقچی، وزیر خارجهی ایران، سخنان پسین دانلد ترامپ، رییسجمهوری امریکا را «فریبکارانه» و تلاشی برای جابهجایی تهدیدات منطقهای توصیف کرد. او تاکید کرد که «سیاست فشار حداکثری قبلاً شکست خورده است.» این واکنش در پی سخنرانی روز سهشنبه (۲۳ می)، ترمپ در ریاض مطرح شد که طی آن، ترمپ ایران را «مخربترین نیروی منطقه» خواند، از پیشنهاد مذاکره با تهران سخن گفت و همزمان تهدید به اعمال «فشار حداکثری» در صورت رد دیپلوماسی کرد.
ترمپ در سخنرانی خود در ریاض، ضمن تاکید بر اینکه ایران «هرگز به جنگافزار هستهای دست نخواهد یافت»، اظهار داشت: «من از دشمنیهای دایمی خوشم نمیآید و از تهران میخواهم با واشنگتن بر سر برنامه هستهای به توافق برسد.» او با اشاره به ایران افزود: «دشمنان شما را انگیزه میدهند»، و هشدار داد که در صورت رد پیشنهاد مذاکره، ایالات متحده «چارهای جز اعمال فشار حداکثری شدید» و توقف «صادرات نفت» ایران نخواهد داشت.
در واکنش عباس عراقچی، وزیر خارجهی ایران، در حاشیهی جلسهی هیات دولت در جمع خبرنگاران تاکید کرد که اتهامات مطرحشده علیه ایران تلاشی برای «منحرف» کردن توجه از «تهدیدات واقعی» منطقه، بهویژه «اقدامات اسرائیل»، است. وی گفت: «ترمپ با نادیده گرفتن جنایات اسرائیل، ایران را بهعنوان عامل ناامنی معرفی میکند. چه کسی ۶۰ هزار تن را در غزه کشته است؟ چه کسی به محیط پیرامونی فلسطین تجاوز کرده است؟ مساحتی که اسرائیل اخیراً در سوریه اشغال کرده، از کل مساحت غزه بزرگتر است.»
عراقچی همچنان تاکید کرد که ایران به دنبال مذاکره برای حل مسائل است، اما این مذاکرات باید بر اساس «احترام متقابل و بدون دخالت خارجی» باشد. او همچنین از تلاش ایران برای ایجاد «تفاهم منطقهای» برای ادامهی «مذاکرات غیر مستقیم» خبر داد.
عراقچی گفت: «منتظر اعلام زمان و مکان دور بعدی مذاکرات از سوی مقامات عمان هستیم. رویکرد ما پیگیری مذاکره است.» او افزود که ایران کشورهای منطقه از جمله: عربستان، قطر، امارات و همچنین چین، روسیه و کشورهای اروپایی را بهطور منظم در جریان مذاکرات قرار میدهد و به دنبال ایجاد «تفاهمی منطقهای برای افزایش امنیت است.»
اختلافات جدی میان ایران و امریکا از دیر زمانی است که پابرجاست. ترمپ، که از زمان بازگشت به کاخ سفید کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران را احیا کرده، تهدید کردهاست که در صورت شکست دیپلوماسی، «اقدام نظامی» را در نظر خواهد گرفت. وی در دورهی نخست ریاستجمهوری خود در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران با شش قدرت جهانی (برجام) خارج شد و تحریمهای شدیدی را دوباره علیه این کشور اعمال کرد که اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
ایران، که همواره تاکید دارد برنامهی هستهایاش «صلحآمیز» است، گفته میشود که از سال ۲۰۱۹ محدودیتهای هستهای برجام را «نقض» کرده و غنیسازی یورانیم خود را به «سطح ۶۰ درصد»، نزدیک به سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد، افزایش دادهاست. این موضوع که توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش شده، یکی از نقاط تنش اصلی میان دو کشور است.
حالا در آستانهی برگزاری دور پنجم مذاکرات یک بار دیگر ترمپ بر موضع قبلی تاکید کرده است و ایران همچنان بر موضع خود پافشاری دارد. دیده شود که در دور بعدی مذاکرات با این وضعیت، آیا نتیجهی قابل ملاحظهای در پی خواهد داشت یا خیر.