در حالی که هزارن پناهجوی افغانستان که عمدتاً همکاران محلی امریکاییها در افغانستان بودند، پس از سقوط جمهوری به امریکا پناهنده شدند و یا به این کشور در خواست پناهندگی دادند و اکنون بر بنیاد حکم ترمپ در بیسرنوشتی و یا ترس اخراج از امریکا به سر میبرند، دولت ترمپ روز دوشنبه (۱۳ مه) در اقدامی تازه، ۵۹ تن از سفیدپوستان افریقای جنوبی را بهعنوان پناهنده به ایالات متحده منتقل کرد. به گفتهی مقامات، این انتقال بخشی از آغاز یک برنامهی وسیع برای اسکان این اقلیت در ایالات متحده است.
تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجهی امریکا، اعلام کرد که در ماههای آینده سفیدپوستان بیشتر افریقای جنوبی بهعنوان پناهنده پذیرفته خواهند شد.
این اولویتبندی با انتقاد گروههای حامی پناهندگان مواجه شده و پرسیدهاند که چرا سفیدپوستان افریقایی در مقایسه با دیگر گروههای پناهجو در اولویت قرار گرفتهاند.
از زمان به قدرت رسیدن دانلد ترمپ، رییسجمهوری امریکا، دولت این کشور موضعی جدی ضد مهاجرت اتخاذ کرده و برنامههای پناهندگی و ورود پناهندگان از سایر نقاط جهان، از جمله عراق، افغانستان و اکثر کشورهای جنوب صحرای افریقا را به حالت تعلیق درآوردهاست.
از سویی دیگر، از آنجایی که ایلان ماسک، مشاور نزدیک ترمپ اصالتاً افریقای جنوبیتبار است، منتقدان بر این باور هستند که سیاست مهاجرپذیری امریکا بر اساس «تبعیض نژادی» گرفته میشود.
با این حال دولت امریکا با ادعای این که اقلیتهای افریقایی سفیدپوست، مورد «آزار و اذیت نژادی و حتی نسلکشی» توسط دولت تحت رهبری سیاهپوستان افریقای جنوبی قرار میگیرند تصمیم بر پناهدادن این سفیدپوستان در خاک امریکا گرفتهاست.
این در حالی است که دولت افریقای جنوبی این اتهامات را شدیداً رد کرده و تاکید کرده که هیچ تبعیضی علیه این اقلیت، صورت نگرفته است. این کشور همچنین تاکید کرده که «افریکانرها» از نظر اقتصادی از «ممتازترین» گروههای افریقای جنوبی هستند و هیچ «هدفگیری» نژادی علیه آنها وجود ندارد.
زمینهی تاریخی و جمعیتی
«افریکانزها» فرزندان مهاجران استعماری هالندی و فرانسوی که در قرن هفدهم به افریقای جنوبی آمدند، حدود 2.7 میلیون تن از جمعیت 62 میلیونی کشوری را تشکیل میدهند که بیش از 80 درصد آن سیاهپوستان اند. این گروه، که زبان «افریکانز» آنها به عنوان یک زبان رسمی شناخته شده و در سراسر کشور صحبت میشود، نقش مهمی در زندگی چندنژادی افریقای جنوبی ایفا میکند. بسیاری از «افریکانزها» رهبران بازرگانی موفق یا مقامات دولتی هستند و نهادهای فرهنگی آنها، از جمله کلیساها، در شهرها و شهرکها جایگاه برجستهای دارند. «افریکانزها» در گذشته رهبران نظام آپارتاید بودند که در سال 1994 پایان یافت.
وضعیت مهاجران افغانستان و بی سرنوشتی
پس از تسلط طالبان بر کابل در اگست 2021، حدود دهها هزار تن از پناهجویان افغانستان به ایالات متحده مهاجرت کردند، اما وضعیت مهاجرتی آنها در سال 2025 با چالشهای جدی مواجه شد. اکثریت این مهاجران از طریق «ویزای ویژهی مهاجرتی» و یا از طریق «وضعیت حفاظت موقت» و «پارول بشردوستانه» وارد امریکا شدند. با این حال، دولت ترمپ در ماه جنوری برنامهی پذیرش پناهندگان را به حالت تعلیق درآورد و «وضعیت حفاظت موقت» برای پناهجویان افغانستان نیز دیروز (12 می) لغو اعلام کرد، که بیش از ۹ هزار تن را در معرض خطر اخراج قرار داد. همچنان حدود 40 هزار شهروند افغانستان که برای مهاجرت به امریکا تأیید شدهاند، در کشورهای سوم گیر افتادهاند و با اخراج اجباری و تهدیدات طالبان مواجه هستند. این وضعیتِ عدم اطمینان حقوقی و ترس از اخراج، بسیاری از پناهجویان افغانستان در امریکا و خارج از آن را به شدت نگران ساختهاست.