سهیل شاهین، سفیر طالبان در قطر، در تازهترین اظهاراتش بر سپردهشدن کرسی افغانستان در سازمان ملل متحد به نمایندهی این گروه تاکید کرد و آن را نهتنها «اقدامی مثبت» بلکه «یک ضرورت و حق طالبان» خواند. او گفت که حضور نمایندگان طالبان در این نهاد جهانی میتواند «راهگشای حل بسیاری از مسائل» باشد و نبود این حضور در سالهای پسین «عامل ایجاد مشکلات جدی» بودهاست.
او گفت: «رایزنی در مورد سپردن کرسی ملل متحد برای طالبان یک اقدام نیک است. موجودیت نمایندهی طالبان در سازمان ملل متحد یک ضرورت و حق ماست. در وجود نمایندگان ما در سازمان ملل میتوان حل مسایل مختلف را جستجو کرد. متاسفانه در سالهای گذشته، عدم موجودیت نمایندگان طالبان در آن سازمان، در موارد مختلف مشکلات جدی را به میان آوردهاست.»
در حالیکه سخنان شاهین بار دیگر بر تمایل طالبان برای تصاحب کرسی افغانستان در سازمان ملل تاکید دارد، منابع مطلع از «طرح تازهی ملل متحد»، به تلویزیون دیار تایید میکنند که در پشت پرده، رایزنیهایی در جریان است که هنوز به توافقی نینجامیده است. بر اساس معلوماتِ این منابع، سازمان ملل با گردآوری دیدگاههای کشورهای دخیل در افغانستان، در حال تدوین «چارچوبی سیاسی» برای این کشور است که شامل سه خواست کلیدی از طالبان میشود: «حکومتداری فراگیرتر، رعایت حقوق بشر، و پیکار با گروههای هراسافگنی فعال یا مستقر در افغانستان.»
در برابر این انتظارات، طالبان نیز شروط مشخصی را مطرح کردهاند: «رفع کامل تحریمها و به رسمیتشناسی، تصاحب رسمی تمامی نمایندگیهای دیپلوماتیک افغانستان (از جمله کرسی سازمان ملل)، و دسترسی به داراییهای منجمدشدهی افغانستان.»
طالبان در (13 اپریل)، تایید کرد که سازمان ملل متحد یک طرح سیاسی برای آیندهی «تعامل جهانی» با این گروه را تدوین کردهاست. این موضوع، دقیقاً پنج هفته پس از آن مطرح شد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در تاریخ (6 مارچ)، در واپسین گزارش ربعوارش گفت که دبیرخانهی سازمان ملل و یوناما در حال تدوین یک «نقشهی راه سیاسی» برای تسهیل تعامل هماهنگ با طالبان هستند.
منابع به دیار گفتند که سازمان ملل در تلاش است تا طرح تازهای، جدا از سند فریدون سینرلی اوغلو، هماهنگکنندهی ویژهی سازمان ملل برای افغانستان، اما در ادامهی «روند تعامل با طالبان» را به پیش ببرد. طرحي که شاید سازگاری بیشتری با خواستهها و حساسیتهای طالبان داشته باشد.
گوترش در گزارشاش تاکید کرده بود که هدف از این نقشهی راه جدید، ایجاد چارچوبی مشخص برای گفتوگو با طالبان و پاسخ به بحران سیاسی افغانستان است. اما در آن گزارش، نه از زمان نهاییشدن آن صحبتی شده بود و نه از جزئیات محتواییاش.
بیشتر بخوانید: دبیر کل ملل متحد: نقشهی راه سیاسی «تعامل با طالبان» در حال تدوین است
بیشتر بخوانید: پنج هفته پس از اعلام گوترش؛ طالبان تایید کرد سازمان ملل طرحی جدید برای افغانستان تدوین کرده است
خبر از این طرح جدید در حالی به میان میآید که فریدون سینرلی اوغلو، در نوامبر 2023، ارزیابی مستقلی از وضعیت افغانستان به شورای امنیت ارائه داد، که شامل پیشنهادهایی چون تعیین فرستادهی خاص سازمان ملل، پایبندی طالبان به تعهدات جهانی افغانستان، و آغاز گفتوگوهای ملی برای شکلگیری حکومت فراگیر بود. پیشنهادهایی که به «نقشهی راه سازمان ملل برای آیندهی افغانستان» معروف شدند. طالبان اما با بخشهایی از آن مخالفت کرد و تعیین فرستادهی خاص را «غیر ضروری» و «مداخلهجویانه» خواند.
با این حال، تاکنون نه سازمان ملل و نه طالبان به گونهی رسمی، جزئیاتی از محتوای دقیق این طرح را منتشر نکردهاند. آنچه روشن است، بحران سیاسی افغانستان و انزوای بینالمللی طالبان، جامعهی جهانی را واداشته تا چارچوبهایی جدید برای «تعامل» با این گروه جستوجو کند. تعاملی که از نظر متقدان، دست کم در چهارسال پسین، سودی برای مردمان افغانستان بههمراه نداشتهاست.