ادارهی امر به معروف و نهی از منکر طالبان، رسانهها در ولایات جوزجان، زابل و پروان را از نشر تصاویر «زندهجانها» و فیلمبرداری از محافل و نشستها منع کردهاست. این محدودیتها که از سوی مقامات محلی ابلاغ شده، شمار ولایاتی که از ماهها پیش چنین دستوری را اجرا کردهاند را به ۱۳ ولایت میرساند. این تصمیم واکنشهای مختلفی را از سوی خبرنگاران و نهادهای رسانهای به همراه داشته است.
مرکز خبرنگاران افغانستان این اقدام را نگرانکننده دانسته و نسبت به پیامدهای منفی آن بر رسانهها و دسترسی مردم به اطلاعات هشدار داده است.
بر اساس اطلاعات مرکز خبرنگاران افغانستان، ریاست امر به معروف و نهی از منکر طالبان در جوزجان، طی نامهای رسمی به دفتر والی این ولایت، اعلام کرده که از این پس تمامی نهادهای محلی از تهیه تصاویر از افراد و رویدادهای مختلف باید خودداری کنند. این نامه که به امضای گل حیدر شفق، والی جوزجان رسیده است، بهصراحت از عدم اجرای دستور به عنوان «گناه کبیره» یاد کرده و هشدار داده که تبعات منفی به دنبال خواهد داشت.
در همین حال، منابع خبری در زابل به مرکز خبرنگاران افغانستان گفتهاند که دستور مشابهی در این ولایت بهصورت شفاهی به رسانهها ابلاغ شده است. طبق گزارشها، این دستور باعث توقف پخش برنامههای تلویزیونی ملی در این ولایت شده و آن را به رادیو تبدیل کرده است. یک خبرنگار محلی نیز افزود که رسانههای خصوصی تحت فشار هستند و احتمالاً این محدودیت بهزودی به آنها نیز اعمال خواهد شد.
در پروان نیز امروز پنجشنبه، خبرنگاران محلی از سوی ریاست اطلاعات و فرهنگ این ولایت احضار شده و به آنها دستور منع نشر تصاویر زندهجانها ابلاغ شده است. این محدودیتها بهویژه در رسانههای دولتی تاثیرات ملموسی گذاشته است. طبق گزارشهای مرکز خبرنگاران افغانستان، کارکنان تلویزیون ملی در پروان مجبور به توقف برنامهها و اجتناب از تصویربرداری شدند.
مرکز خبرنگاران افغانستان همچنین اعلام کرده که این اقدامات باعث نگرانی جدی در خصوص آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات شده است. این مرکز با اشاره به قانون رسانهها در افغانستان، تاکید کرده که این محدودیتها نهتنها در تضاد با اصول آزادی رسانههاست، بلکه میتواند به گسترش سانسور و کاهش اطلاعات آزاد در جامعه منجر شود. طبق گزارشها، اعمال این محدودیتها منجر به تعطیلی بسیاری از رسانهها و از دست دادن شغل تعداد زیادی از خبرنگاران شده است.
گزارشها همچنین حاکی از آن است که این دستور به تدریج در حال گسترش به سایر ولایات است و از آنجایی که این محدودیتها از سوی رهبری طالبان در قندهار بهطور جدی پیگیری میشوند، احتمال اعمال آن در تمامی ولایات وجود دارد. در همین راستا، مرکز خبرنگاران افغانستان از مقامهای ذیربط خواسته است که در دستور منع نشر تصاویر زندهجانها تجدید نظر کرده و به رسانهها اجازه دهند تا طبق قوانین موجود فعالیت کنند.
بر بنیاد گزارشها، از زمان ابلاغ «قانون امر به معروف» طالبان تاکنون، ممنوعیت گرفتن و نشر تصاویر در رسانهها، در دستکم ۱۳ ولایت اجرایی شده است. پیش از این، این ممنوعیت در ولایات قندهار، تخار، بادغیس، هلمند، ننگرهار، نورستان، فراه، نیمروز، بدخشان و بغلان نیز اعلام شده بود. منابع به مرکز خبرنگاران افغانستان اعلام کردهاند که ملا هبتالله، رهبر طالبان مستقر در قندهار، اصرار دارد که این دستور در تمامی ولایات به طور جدی اجرا شود.