میرویس بلخی، وزیر پیشن معارف افغانستان، می‌گوید که فرایند «مدرسه‌سازی» در افغانستان، این کشور را به «فروپاشی کامل» سوق خواهد داد و همچنان، پیامدهای امنیتی جدی برای افغانستان و سایر کشورها به‌دنبال خواهد داشت.
او می‌گوید که سیاست‌های «مدرسه‌سازی» این گروه «تفکر طالبانی» را ترویج کرده و در نهایت دانش‌آموزان این مدارس را به «سربازان مناسبی برای استخدام توسط طالبان و دیگر گروه‌های هراس‌افگنی تبدیل می‌کند.»
بلخی در نوشته‌ی تازه‌ای که در سایت مرکز ویلسون منتشر شده می‌گوید که سالانه حدود ۱۵۰ هزار تن، از مدرسه‌های افغانستان و پاکستان در حالی فارغ می‌شوند که قادر به انجام فعالیت در بازار کار افغانستان نیستند. نتیجه‌ی این فرایند را او شکل‌گیری نسلی می‌داند که «بدون ظرفیت، توانایی و مهارت» می‌باشد.
او می‌افزاید که ادامه‌ی چنین سیاستی همچنان خانواده‌های زیادی را مجبور به مهاجرت به کشورهای همسایه می‌کند تا بتوانند برای فرزندان خود آموزش «مناسبی» را فراهم کنند.
میرویس بلخی می‌گوید که طالبان به دو دلیل به چنین کاری دست می‌زند. یکی این‌که با به پیش‌گرفتن چنین سیاستی، می‌خواهد بقای خود را تضمین کند. دیگر این‌که می‌خواهد «مشروعیت خود را در میان اقشار جامعه افزایش دهد.»
او همچنان می‌افزاید که طالبان می‌داند که با تکیه بر مدارس، می‌تواند ذهنیت خود را در میان جوانان و نسل‌های بعدی افغانستان، «به تدریج تقویت کند.»
او در عین حال مدعی‌ست که ایدئولوژی طالبان در میان اکثر مردم افغانستان، مورد «پذیرش» واقع شده‌است؛ امری‌که او «عمیق‌تر شدن مشروعیت طالبان» در افغانستان می‌خواند.
میرویس بلخی، در پایان خواستار حمایت از مکاتب خصوصی‌ای شده‌است که به‌گفته‌ی او در کشورهایی مانند پاکستان، تاجیکستان، ترکیه و ایران، توسط مهاجران اداره می‌شوند که «خودمختار» هستند و «نصاب آموزشی ملی جمهوری افغانستان» را نیز آموزش می‌دهند.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در اگست ۲۰۲۱، این گروه بر گسترش مدارس دینی تمرکز کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که هزاران مدرسه کوچک، از مساجد و دارالحفاظ‌ها گرفته تا مدارس بزرگ جهادی، در سراسر ۴۰۰ ولسوالی افغانستان فعال شده‌اند. تخمین زده می‌شود که در هر ولسوالی، دست‌کم سه مدرسه با ظرفیت حدود ۱,۰۰۰ طالب و خوابگاه‌های مجهز وجود دارد. این مدارس، که اغلب توسط فارغ‌التحصیلان آموزش‌دیده‌ی طالبان اداره می‌شوند، به کانون تربیت نسلی وفادار به ایدئولوژی طالبان تبدیل شده‌اند. در مقابل، آموزش مدرن، به‌ویژه برای دختران، با محدودیت‌های شدیدی مواجه است؛ امری که نگرانی جامعه‌ی جهانی را برانگیخته است.
بیشتر بخوانید: گسترش مدارس دینی طالبان؛ تریبون قدرت یا کانون نگرانی؟
