امرالله صالح در تازه‌ترین مصاحبه‌ی خود با روزنامه‌ی هندی «دیکن هرالد» می‌گوید که پاکستان با حمایت از طالبان به هدف خود که «انتصاب یک مُلای پشتون آموزش دیده در مدارس پاکستانی» بود، رسید اما می‌پرسد که این کشور کجای کار را اشتباه رفت که اکنون روابط پرتنشی با طالبان دارد؟
صالح می‌گوید که مشکل پاکستان این بود که نقش خود را در افغانستان پساجمهوری «بیش‌از حد» ارزیابی کرده بود. او می‌افزاید که پاکستان حتی در بازگشت طالبان به‌قدرت نیز نقش قطر و «زیرکی» سازمان مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) را نادیده گرفته بود.
معاون پیشین رییس‌جمهوری افغانستان می‌افزاید که پاکستان بارها گفته که مشکل‌اش با طالبان، حضور «تی‌تی‌پی» در افغانستان است، در حالی‌که او این سیاست پاکستان را «تنگ‌نظرانه و بیش از حد خودخواهانه» می‌داند و می‌گوید که برای پاکستان «اهمیتی ندارد» که بر مردم افغانستان چه می‌گذرد.
امرالله صالح می‌گوید که «سیاست‌های طالبان با طبیعت انسان در تضاد است.» به گفته‌ی او، این گروه سیاست خود را بربنیاد تفسیری بنا کرده که «از سوی جهان اسلام رد شده‌است.» او ریشه‌های این سیاست را در آموخته‌های طالبان از مدارس پاکستانی می‌داند. او می‌گوید: «اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، نوع منحصربه‌فرد «ملیتاریسم دینی» که پاکستان دهه‌ها پرورش داده، اکنون بر افغانستان حاکم است.» او کشورهای غربی را متهم کرده که با «اسلام نظامی‌گرا معامله کردند و افغانستان را به آن سپردند.»
توافقنامه‌ی دوحه
صالح توافقنامه‌ی دوحه را یک «کودتا» می‌داند که راه را برای تسلط دوباره‌ی طالبان بر افغانستان هموار کرد. او معتقد است که ایالات متحده با قطع منابع حیاتی و قراردادها با نیروهای افغانستان، کنار گذاشتن دولت مشروع و گفت‌وگوی مستقیم با طالبان، «به مردم افغانستان خیانت کرد.» به گفته‌ی او، این توافق منافع غرب، به‌ویژه امریکا، را بر ثبات افغانستان ترجیح داد و انتقال آن عده از شهروندان افغانستان که با این نیروها کار کرده بودند، هرچند گسترده، «نمی‌تواند این خیانت را جبران کند.»
چرا حکومت جمهوری سقوط کرد؟
صالح باور دارد که سقوط حکومت جمهوری نتیجه‌ی اقدامات تدریجی ایالات متحده از سال ۲۰۱۴ بود. او می‌گوید که امریکا در این سال به «هزاران» تن از نیروهای امنیتی «ویزای مهاجرتی ویژه –اس‌آی‌وی» صادر می‌کرد که میان نیروهای امنیتی افغانستان شکاف ایجاد کرده بود. او همچنان می‌گوید که امریکا به نیروهای امریکایی در عملیات‌های تهاجمی‌شان در شمال کشور، کمک نمی‌کرد و در یک موردی 38 سرباز امنیتی افغانستان در حالی کشته شد که به‌گفته‌ی او «پهپادهای» امریکایی از بالا نظاره‌گر بودند. در ادامه او به نقش کمک‌های بین‌المللی در تضعیف دولت پیشین نیز اشاره می‌کند.
کمک‌های بشردوستانه به افغانستان
صالح می‌گوید که نهادهای نظارتی ضعیف بودند و از چنین شرایطی شرکت‌های بزرگ از کشورهای اهداءکننده‌ی کمک‌ها، سود می‌بردند. او مدعی‌ست که «از هر یک دالر، 80 سنت آن دوباره به کشورهای کمک کننده بر می‌گشت.» از این‌رو او سود کمک‌های خارجی را برای کشورهای فقیر، «موضوعی قابل بحث» می‌داند.
او همچنان در رابطه به مسدود بودن دارایی‌های افغانستان می‌گوید که این شرایط تا زمانی‌که در افغانستان حکومت منتخب شکل نگیرد، باید ادامه یابد. در مورد کمک‌های بشردوستانه، امرالله صالح می‌گوید که طالبان از آن برای «تقویت دیکتاتوری» خود استفاده می‌کردند و تنها مقدار ناچیزی از آن به مردم می‌رسید. او همچنان می‌افزاید که کمک‌های جهانی باید با «شرایط سختی» همراه باشند.
صالح ادعا می‌کند که «75 درصد از نیروهای طالبان در مناطقی قرار دارند که شاهد مقاومت در برابر این گروه بوده‌اند.» او این موضوع را نشان‌دهنده‌ی قدرت ایستادگی در برابر طالبان می‌داند و تاکید می‌کند که این قدرت نباید با تعداد کشته‌ها سنجیده شود.
سازوبرگ‌های نظامی باقی‌مانده‌ی امریکایی
صالح مدعی‌ست که شواهدی دارد که نشان می‌دهد «حدود 100 هزار جنگ‌افزارهای امریکایی دزدیده، فروخته و یا حتی به مکان‌های مخفی برای اهداف نامعلوم، منتقل شده‌اند.» او همچنان در مورد گفته‌های دانلد ترمپ در مورد بازپس‌گیری سازوبرگ‌های نظامی امریکایی می‌گوید که «این موضوع می‌تواند نمادین باشد.»
ارتباط هند با طالبان
امرالله صالح می‌گوید که دهلی با انتخاب حساسی روبه‌روست که بین «حفظ ارزش‌ها و عمل‌گرایی» تعادل برقرار کند. با این حال، او تایید می‌کند که هند به‌گونه‌ی چشم‌گیری ارتباطات خود را با آن‌عده از شهروندان افغانستان که خواستار یک نظام کثرت‌گرا استند، کاهش داده‌است.
صالح سخنان خود را چنین پایان می‌دهد: «طالبان به‌طور ذاتی نمی‌تواند امنیت را در منطقه به حداکثر برساند. برعکس، آن‌ها برای بی‌ثباتی ساخته شده‌اند. زمان این حقیقت را آشکار می‌سازد.»
امرالله صالح، معاون پیشین رییس‌جمهوری افغانستان، یک روز پیش از سقوط جمهوری و تسلط طالبان بر کابل، به پنجشیر رفت و دو روز پس از آن خود را سرپرست ریاست‌جمهوری اعلام کرد. او به همراه احمد مسعود رهبری «جبهه‌ی مقاومت» را بر عهده گرفت و از مردم خواست در برابر طالبان ایستادگی کنند. با این حال، پس از تصرف پنجشیر توسط طالبان در سپتامبر ۲۰۲۱، گزارش‌ها حاکی از فرار او به تاجیکستان منتشر شد.
او همچنان از منتقدان سرسخت طالبان و پاکستان، باقی مانده است.
