فراگیر، یک نهاد تحت رهبری زنان، در گزارشی که قرار است روز پنج‌شنبه (23 حوت) در مقر سازمان ملل متحد در نیویارک رونمایی شود، اثرهای ویران‌گر قانون «امر به معروف و نهی از منکر» طالبان را بر زندگی زنان افغانستان بررسی کرده است.
در این گزارش آمده‌است که طالبان نظامی از «آپارتاید جنسیتی» را در قانون تدوین کرده‌است که باعث تشدید نظارت، بحران اقتصادی، فروپاشی سلامت روان و تبدیل شدن مردان خانواده به «ابزاری برای اجرای این احکام و سرکوب زنان» شده است.
نتایج این پژوهش که بااستفاده از بحث‌های گروهی متمرکز از ۲۰۰ زن در ۲۰ ولایت افغانستان و ۱۰ کارشناس مختلف گردآوری شده، اثرهای منفی قانون «امر به معروف» طالبان را روی زندگی زنان در افغانستان به تصویر می‌کشد.
در این پژوهش آمده‌است که در بسیاری از موارد، مردان به دلیل نقض این احکام توسط زنان خانواده، مجازات می‌شوند؛ امری‌که باعث دگرگونی در «ساختار» خانواده و «افزایش کنترول» مردان و سایر اعضای خانواده بر زنان شده‌است. این پژوهش تاکید کرده که کودکانی‌که در مدارس دینی تحصیل و در همچنین شرایطی رشد می‌کنند، «ارزش‌های پدرسالارانه را جذب می‌کنند.»
نتایج این پژوهش که قرار است در یک نشست جانبی در شصت‌ونهمین اجلاس کمیسیون «مقام زن» در مقر سازمان ملل ارایه شود، همچنان نشان می‌دهد که در اجرای این احکام نیز نابرابری وجود دارد و زنانی از اقلیت‌های قومی، بیشترین سخت‌گیری را از این ناحیه متحمل می‌شوند.
پاسخ‌دهندگان همچنان گفته‌اند که شاهد آزار و اذیت زنان از جمله بازداشت و لت‌وکوب در «حضور همگان» به دلیل نقض این قوانین بوده‌اند.
محدودیت کار زنان از دیگر موضوعاتی است که در این گزارش به آن پرداخته شده و آمده‌است که این محدودیت‌ها موجب شده بسیاری از خانواده‌ها تنها به درآمد مردان متکی شوند؛ موضوعی‌که فشار مالی و روانی را بر مردان خانواده افزایش داده است. این وضعیت، همراه با افزایش فقر، «خطر ازدواج‌های زودهنگام و اجباری را نیز تشدید کرده و جایگاه زنان را در خانواده تضعیف کرده‌است.»
در ادامه‌ی این گزارش آمده‌است که برخی از کسانی‌که در ابتدا «حامی» طالبان بودند، اکنون با تجربه‌ی محدودیت‌ها، دیگر از این گروه پشتیبانی نمی‌کنند. با این حال، ترس از مجازات طالبان، مانع از «اعتراض عمومی» شده است.
همچنین، برخی از شرکت‌کنندگان بر این باورند که جامعه‌ی جهانی به سمت پذیرش این گروه رفته است، که این امر بر احساس ناامیدی و یاس آن‌ها افزوده است. یک زن بیست ساله از بامیان گفته‌است: «ما نمی‌توانیم هیچ کاری انجام دهیم. کشورهای خارجی طالبان را پذیرفته‌اند، و این یعنی این گروه ماندنی است. ما هیچ راهی نداریم.»
این گزارش همچنین به پیامدهای روانی محدودیت‌های طالبان اشاره دارد. زنان به دلیل محرومیت از تحصیل، کار و آزادی گشت‌وگذار دچار «افسردگی و اضطراب» شده‌اند، در حالی که مردان نیز به دلیل فشارهای اقتصادی و محدودیت‌ها این حالات روحی را تجربه می‌کنند. علاوه بر این، در این گزارش پژوهشی آمده‌است که ترس از نظارت و سرکوب باعث شده که زنان آسیب‌پذیر از مراجعه به کلینیک‌ها و یا دریافت مشاوره‌ی روانی خودداری کنند.
در این گزارش همچنین توصیه‌هایی به همه‌ی طرف‌ها ارایه شده است. از آن جمله، از بازیگران جهانی خواسته شده که «آپارتاید جنسیتی را به عنوان جنایت علیه بشریت» به رسمیت بشناسند، طالبان را در قبال حقوق زنان «پاسخگو» کنند و تحریم‌ها علیه مقامات این گروه، از جمله ممنوعیت سفر، را افزایش دهند. همچنین از کشورهای همسایه خواسته شده تا از «مشروعیت‌بخشی» به طالبان خودداری کرده و از برقراری تعامل دیپلماتیک و اقتصادی با این گروه «اجتناب» کنند. در این میان، از پاکستان نیز خواسته شده تا از اخراج «زنان در معرض خطر خودداری» کند. علاوه بر این، از کشورهای اسلامی نیز خواسته شده است که «سواستفاده‌ی طالبان از اسلام را در جهت سرکوب زنان»، محکوم کنند.
نشست ارایه‌ی این گزارش در مقر سازمان ملل با سی‌امین سالگرد تصویب برنامه‌ی عمل بیجینگ همزمان شده است و فرصتی را برای بررسی پیشرفت‌ها و پرداختن به چالش‌های موجود در مسیر دستیابی به «برابری جنسیتی» فراهم می‌کند.
برنامه‌ی عمل بیجینگ، یک سند بین‌المللی مهم درباره‌ی حقوق زنان و برابری جنسیتی است که در چهارمین کنفرانس جهانی زنان سازمان ملل متحد در سپتامبر ۱۹۹۵ در بیجینگ، چین به تصویب رسید.
سالگرد این برنامه‌ی عمل به این دلیل در ماه مارچ گرامی داشته می‌شود که این برنامه با کمیسیون مقام زن سازمان ملل پیوند دارد، زیرا این کمیسیون که «ناظر» بر اجرای این برنامه است، همه‌ساله در همین ماه در نیویارک تشکیل جلسه می‌دهد.
شصت‌ونهمین اجلاس کمیسیون مقام زن در مقر سازمان ملل متحد در نیویارک از 20 حوت تا اول حمل برگزار خواهد شد.
این گزارش در حالی به کمیسیون مقام زن ملل متحد ارائه می‌شود که روز گذشته (دوشنبه) شورای امنیت سازمان ملل نشستی را برای بررسی وضعیت حقوق بشر، به‌ویژه زنان افغانستان، برگزار کرد. روزا اوتونبایوا، نماینده‌ی ویژه‌ی دبیرکل و رییس هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در این نشست اظهار داشت که طالبان هیچ انعطافی در لغو محدودیت‌های اعمال‌شده بر زنان و دختران این کشور نشان نداده و برخی از کشورهای درگیر در مسائل افغانستان از ادامه‌ی تعامل با این گروه «ناامید» شده‌اند.
