با وجود وعده‌‌ی طالبان مبنی بر عفو عمومی مقام‌های دولت پیشین، نیروهای امنیتی پیشین و همه‌ی کسانی که با نیروهای خارجی همکاری کرده بودند. یافته‌های «تلویزیون دیار» نشان می‌دهند که این وعده در سه‌سال و نیم حاکمیت این گروه در افغانستان، به «کابوسی خونین» برای مردمان این کشور تبدیل شده است.
این یافته‌ها که از 13 گزارش ربع‌وار دبیر کل ملل متحد، 9 گزارش عادی و یک گزارش اختصاصی دفتر هیات معاونت ملل متحد (یوناما) بهدست آمده، نشان می‌دهند که از زمان بازگشت طالبان تاکنون، این گروه دست‌کم ۳۴۶ تن از این افراد را کشته و ۷۴۷ تن دیگر را به‌طور خودسرانه بازداشت، توقیف، شکنجه یا ناپدید کرده‌است.
آغاز خونین؛ از عفو تا انتقام
بر بنیاد این یافته‌ها، داستان از همان روزهای نخست تسلط طالبان رنگ «خشونت» گرفته‌است. در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۱، زمانی که مردم هنوز در شوک سقوط کابل بودند، گزارش‌های اولیه‌ی (یوناما) از کشتار هدفمند حکایت داشت. بیش از ۶۷ تن از مقام‌های پیشین دولت و نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان در فاصله‌ی اگست تا دسامبر آن سال قربانی قتل‌های فراقانونی شدند. طالبان این اتهامات را رد کرد، اما یوناما گزارش خود را «موثق و معتبر» خواند.
با ورود به سال ۲۰۲۲، این روند نه‌تنها متوقف نشد، بلکه شدت گرفت. از جنوری تا می همان سال، ۳۰ تن دیگر به فهرست قربانیان افزوده شدند. سپس، در تابستان داغ آن سال، بین می و اگست، موج جدیدی از خشونت ۴۶ تن دیگر را به کام مرگ کشاند. این قتل‌ها، که اغلب بدون محاکمه و در خفا انجام می‌شدند، به‌نظر، نشان از «سیاستی سازمان‌یافته» برای حذف مخالفان یا کسانی داشت که طالبان آن‌ها را «تهدید» می‌دید.
فراز و فرود خشونت؛ الگویی تکرارشونده
با نزدیک شدن به پایان سال ۲۰۲۲، به نظر می‌رسید که سرعت کشتار کمی کاهش یافته است. بین نوامبر ۲۰۲۲ و جنوری ۲۰۲۳، یوناما از ۹ قتل فراقانونی گزارش داد؛ رقمی که نسبت به دوره‌های پیشین کمتر بود، اما همچنان حکایت از تداوم نقض عفو داشت. در بهار ۲۰۲۳، از فبروری تا می، شمار قربانیان به ۴ تن رسید؛ کاهشی که به باور برخی‌ها، شاید به فشارهای جهانی یا تغییر تاکتیک طالبان نسبت داده شود. اما این آرامش نسبی دوام نیاورد. در پاییز همان سال، از اگست تا اکتوبر، ۱۰ تن دیگر کشته شدند و این نشان داد که چرخه‌ی خشونت همچنان می‌چرخد.
این الگوی فراز و فرود تا سال ۲۰۲۴ و اوایل ۲۰۲۵ ادامه یافت. در آخرین گزارش یوناما، که دوره‌ی نوامبر ۲۰۲۴ تا جنوری ۲۰۲۵ را پوشش می‌دهد، یک قتل فراقانونی ثبت شده است. اگرچه این عدد کم به نظر می‌رسد، اما وقتی در کنار مجموع 345 قتل قرار می‌گیرد، روایت تلخی را تکمیل می‌کند: «طالبان هرگز به‌طور کامل دست از انتقام نکشیده‌است.»
فراتر از قتل: بازداشت و شکنجه
قتل‌ها تنها بخشی از این تراژیدی هستند. گزارش‌های یوناما نشان می‌دهد که در این سه سال، دست کم 549 تن به‌صورت خودسرانه بازداشت شده و 184 تن دیگر مورد شکنجه و بدرفتاری قرار گرفته‌اند. همچنان در این دوره، 14 تن از سوی طالبان یا بستگان این گروه ناپدید شده‌اند.در یکی از تازه‌ترین موارد، بین نوامبر ۲۰۲۴ و جنوری ۲۰۲۵، ۳۷ تن بازداشت و ۱۸ تن شکنجه شدند. این اعداد، که هر کدام زندگی انسان‌هایی را نمایندگی می‌کنند، به باور ناظران، از عمق سرکوب در افغانستان تحت حاکمیت طالبان حکایت دارند.
وعده‌های «میان‌تهی» و انکار واقعیت
طالبان بارها ادعا کرده‌است که به عفو عمومی پایبندند. در دسامبر ۲۰۲۳، وزارت دفاع این گروه در نشستی مطبوعاتی اعلام کرد که هیچ نقضی رخ نداده و موارد گزارش‌شده صرفاً نتیجه‌ی «خصومت‌های شخصی» بوده و در دادگاه‌ها بررسی شده‌اند. پیش‌تر، در اگست ۲۰۲۳، عبدالسلام حنفی، معاون رییس‌الوزرای طالبان قول داد که هرگونه انتقام‌جویی جرم تلقی شده و مرتکبان آن مجازات خواهند شد. اما این سخنان در برابر واقعیت رنگ می‌بازند. تنها یک گزارش اختصاصی ماه اگست ۲۰۲۳ یوناما نشان داد که از اگست ۲۰۲۱ تا جون ۲۰۲۳، دست‌کم ۲۱۸ تن در قتل‌های فراقانونی جان باخته‌اند؛ آماری که بخش بزرگی از مجموع 346 قتل را تشکیل می‌دهد.
هدف‌گیری هدفمند؛ از کابل تا پنجشیر
این قتل‌ها اما تصادفی نیستند. طالبان به‌طور خاص مقامات ارشد دولت پیشین، افسران نظامی و افرادی را که متهم به همکاری با نیروهای خارجی یا گروه‌های مقاومت مانند «جبهه‌ی مقاومت» هستند، هدف قرار داده‌اند. در پنجشیر، که پایگاه مقاومت بوده، گزارش‌ها از کشتارهای هدفمند خبر می‌دهند. به باور عده‌ای، این الگوی سازمان‌یافته نشان می‌دهد که طالبان نه‌تنها عفو را نقض کرده‌است، بلکه سیاستی نظام‌مند برای پاکسازی مخالفان را دنبال می‌کنند.
واکنش جهان
جامعه‌ی جهانی بارها نگرانی خود را ابراز کرده، اما این هشدارها تاکنون نتیجه‌ی ملموسی نداشته‌اند. نبود دسترسی کافی نهادهای جهانی به افغانستان و فقدان اهرم‌های فشار موثر، طالبان را در موقعیتی قرار داده که بدون ترس از پاسخگویی به خشونت ادامه دهند. گزارش‌های یوناما، هرچند مستند و دقیق، بیشتر به فریادی در سکوت تبدیل شده‌اند تا ابزاری برای تغییر.
پایان تلخ یک وعده
این آمارها نشان می‌دهند که بیش از سه سال پس از اعلام عفو عمومی، سایه‌ی انتقام همچنان بر افغانستان سنگینی می‌کند. صدها مورد بازداشت خودسرانه و کشتار و موارد بی‌شمار شکنجه، داستانی «تلخ و تکان‌دهنده» را روایت می‌کنند. با این‌حال به نظر، تا زمانی که طالبان به وعده‌های خود عمل نکند و جهان راهی برای پاسخگو کردن این گروه نیابد، این فصل از تاریخ افغانستان همین‌سان ادامه خواهد یافت.
