رویترز گزارش میدهد که دانلد ترمپ، رئیسجمهوری ایالات متحده یادداشتی را امضا کرده است که محدودیتهای «سختگیرانهای» بر سرمایهگذاری چین در بخشهای راهبردی امریکا اعمال میکند.
این اقدام که توسط کمیتهی سرمایهگذاری خارجی در ایالات متحده (یک نهاد بیندولتی در دولت فدرال) اجرا خواهد شد، بخشی از سیاستهای امنیت ملی امریکا برای جلوگیری از نفوذ اقتصادی و فنآوری چین است.
این خبرگزاری به نقل از یک مقام کاخ سفید میگوید که چین از سرمایه، فنآوری و دانش امریکا برای پیشرفتهسازی عملیات نظامی، اطلاعاتی و امنیتی خود استفاده میکند و این امر «تهدیدی مستقیم» برای امنیت ملی امریکا محسوب میشود. بر بنیاد این دستور، ایالات متحده قوانین جدیدی را برای «ممانعت از بهرهبرداری دشمنان خارجی از منابع راهبردی» خود ایجاد خواهد کرد.
محدودیتهای جدید در حوزه «فنآوریهای حساس»
بر اساس این یادداشت، سرمایهگذاریهای خارجی در حوزههای فنآوری حساس مانند نیمههادیها، هوش مصنوعی، فنآوری کوانتومی، بیوتکنالوژی و هوافضا محدود خواهد شد. دولت ترمپ همچنین بررسیهایی برای اعمال محدودیتهای جدید یا گستردهتر بر سرمایهگذاریهای امریکایی در چین انجام داده است.
واکنش چین
وزارت بازرگانی چین، امریکا را به «سیاسی کردن» و «جنگ افزاری کردن» مسائل اقتصادی متهم کرده و «هشدار» داد که بیجینگ اوضاع را به دقت زیر نظر دارد و اقدامات لازم را برای دفاع از منافع خود انجام خواهد داد. چین بارها اعلام کرده که چنین سیاستهایی موجب «تشدید تنشهای اقتصادی و بیاعتمادی» در روابط دو کشور خواهد شد.
کاهش چشمگیر سرمایهگذاری چین در امریکا
این تصمیم در حالی اتخاذ شده است که سرمایهگذاری چین در ایالات متحده طی سالهای اخیر به شدت کاهش یافته است. بر بنیاد گزارش گروه تحقیقاتی رودیوم، سرمایهگذاری سالانهی چین در امریکا از ۴۶ میلیارد دالر در سال ۲۰۱۶ به کمتر از ۵ میلیارد دالر در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است.
کمیتهی سرمایهگذاری خارجی پیشتر نیز بر محدودیتهای اعمالشده علیه سرمایهگذاران چینی در امریکا نظارت داشته است.
نگرانی دربارهی مالکیت زمینهای زراعتی در امریکا
یکی از نکات قابل توجه در این دستور، مسئلهی مالکیت زمینهای زراعتی توسط سرمایهگذاران خارجی است. بر اساس آمار منتشرشده، نهادها و افراد خارجی حدود ۴۳ میلیون هکتار از زمینهای زراعتی امریکا را در اختیار دارند که معادل ۲ درصد از کل زمینهای کشور است. از این میزان، چین مالک بیش از ۳۵۰ هزار هکتار زمین زراعتی در ۲۷ ایالت امریکا است. این مسئله نگرانیهایی را در میان فعالان زراعتی و قانونگذاران امریکایی ایجاد کرده که باور دارند افزایش خرید زمین توسط چین میتواند به افزایش قیمت زمینهای زراعتی و تهدیدات امنیتی منجر شود.
حملات سایبری چین؛ نگرانی دیگر امریکا
علاوه بر مسائل اقتصادی، تهدیدات سایبری نیز یکی از نگرانیهای مهم امریکا است. بر اساس گزارشهای امنیتی، هکرهای چینی «مکرراً » نهادهای امریکایی را هدف قرار دادهاند. بر بنیاد گزارشها در یکی از حملات، دفتر کمیتهی سرمایهگذاری خارجی در وزارت خزانهداری امریکا هدف حمله قرار گرفت. این نهاد مسئول بررسی سرمایهگذاریهای خارجی برای شناسایی تهدیدات امنیت ملی در امریکا است. مقامات امریکایی ادعا میکنند که چین از حملات سایبری بهعنوان «ابزاری برای دستیابی به اطلاعات محرمانه اقتصادی و امنیتی استفاده میکند.»
افزایش تنشهای اقتصادی میان دو قدرت
با این اقدامات، تنشهای اقتصادی میان واشنگتن و بیجینگ وارد مرحلهی جدیدی شده است. از زمان روی کار آمدن ترمپ، سیاستهای سختگیرانهای علیه چین اجرا شده است، از جمله افزایش تعرفههای گمرکی بر کالاهای چینی که یکی از اولین تصمیمات اقتصادی وی در مقام ریاستجمهوری بود.
اکنون، با ادامهی محدودیتهای سرمایهگذاری خارجی امریکا علیه چین، مانند اقدامات تازهی این کمیته، باید دید آیا چین با «اقداماتی عملی» از جمله تحریمهای متقابل یا تقویت سیاستهای داخلی پاسخ خواهد داد یا اینکه این دو کشور وارد مرحلهی تازهای از تنشهای بازرگانی و دیپلماتیک، مانند گسترش جنگ تعرفهها، خواهند شد.