خبرگزاری رسمی دولت ایران (ایرنا) در گزارشی ادعا کردهاست که با وجود اینکه ایران ۹۰ درصد زعفران جهان را تولید میکند، سهم این کشور در بازار جهانی به دلیل «قاچاق و خامفروشی» بسیار ناچیز است. این خبرگزاری نوشتهاست که ورود «دلالان افغانستان» به این بازار باعث شده که بخشی از صادرات زعفران ایران بهطور رسمی به نام این کشور ثبت نشود.
این گزارش به نقل از مقامهای بازرگانی ایران نوشتهاست که شهروندان افغانستان و هند، زعفران را بهصورت مستقیم از تولیدکنندگان مشهد در ایران خریداری کرده و از کشور خارج میکنند، که این امر سبب کاهش سهم ایران در بازار جهانی شده است.
به گزارش این رسانه، محمدرضا اردیخانی، عضو هیات مدیرهی صندوق توسعه صادرات زعفران ایران در یک نشست خبری گفتهاست که ایران با پیشینهای سه هزار ساله در تولید زعفران، همچنان از مشکلات جدی در صادرات این محصول رنج میبرد. او تاکید کرده است که زعفران ایران به جای حضور پررنگ در بازارهای جهانی، یا بهصورت «خام و فلهای» به فروش میرسد یا از طریق «قاچاق» به کشورهای همسایه، از جمله افغانستان، منتقل میشود.
این گزارش افزودهاست که افغانستان با تولید سالانه حدود ۲۰ تن زعفران، آمار صادراتی معادل ۹۰ تن را ثبت کرده است، که این مسئله نشان میدهد نزدیک به ۷۰ تن از زعفران صادرشده از افغانستان، در واقع منشاء ایرانی دارد.
اردیخانی همچنین گفتهاست که تعرفه بالای ۳۷ درصدی صادرات زعفران ایران یکی از دلایل اصلی قاچاق این محصول به افغانستان است. در مقابل، تعرفه صادرات زعفران از افغانستان به هند صفر است، که باعث شده بسیاری از تجار، زعفران ایران را با قیمت ارزان خریداری کرده و از طریق افغانستان به بازارهای بینالمللی ارسال کنند.
طالبان تاکنون در مورد این گزارش واکنشی نداشتهاست اما پیش از این عبدالسلام جواد آخندزاده، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت طالبان گفته بود که در ششماه نخست سال ۱۴۰۳ خورشیدی، افغانستان ۸۰ تن زعفران به ارزش ۲۰.۵ میلیون دالر به کشورهای منطقه و جهان صادر کرده است.