شورای امنیت سازمان ملل متحد امروز (۶ دسامبر) دربارهی تمدید قطعنامهای رایگیری میکند که هدف آن تامین منابع مالی و ارائهی خدمات بهمنظور کمکهای بشردوستانه و فراهمآوری نیازهای بنیادین مردم در مناطق آسیبپذیر از فعالیتهای داعش و شبکهی القاعده است.
این قطعنامه که قبلاً تصویب شده بود، معطوف به «استثناهای بشردوستانه» در مسدودسازی داراییهای تحریمشدگان ملل متحد است که در صورت تایید دوباره، استثناهای آن به مجموع رژیم تحریمها علیه داعش و القاعده که در قطعنامهی 1267 سال 1999 شورای امنیت به تصویب رسیده، اعمال میشود.
پیشنویس تازه در مورد تمدید این قطعنامه از سوی سویس و ایالات متحده تدوین شده است و بر بنیاد معلومات، اجرای قطعنامهی ۲۶۶۴ برای قطعنامهی تحریمی ۱۲۶۷ را «به طور نامحدود» تمدید کرده و حمایتهای بشردوستانهی «مداوم» به افراد نیازمند در این مناطق را تضمین میکند.
قطعنامهی تحریمی ۱۲۶۷ ابتدا برای تحریم گروه طالبان در افغانستان شکل گرفت اما در سالهای بعدی گسترش یافت و شامل گروههای «هراسافگن» دیگر چون القاعده و داعش شد که به مسدودسازی داراییها، ممنوعیت سفر و وضع تحریمها علیه رهبران آنها، تمویل کنندگان جنگافزاری این گروهها و افرادی که برای این گروهها جذب نیرو میکنند، اشاره دارد.
در ۹ دسامبر ۲۰۲۲ اما شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهی ۲۶۶۴ را تصویب کرد که بر بنیاد آن، تامین منابع مالی و ارائهی کالاها و خدمات با هدف کمکهای بشردوستانه و فراهمآوری «نیازهای بنیادین» مردم در مناطق آسیبپذیر از فعالیتهای این گروهها مجاز اعلام شدند.
این قطعنامه یک «استثنای بشردوستانه» ایجاد کرد که بر بنیاد آن به برنامهی جهانی خوراک (دبلیو.اف.پی)، برنامهی توسعهای ملل متحد (یو.ان.دی.پی)، صندوق حمایت از کودکان ملل متحد (یونیسف)، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (یو.ان.اف.پی.ای)، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و سازمانهای بشردوستانهی عضو در مجمع عمومی سازمان ملل و برخی دیگر از سازمانهای غیردولتی اجازه میدهد که بدون نگرانی از نقض تحریمها به فعالیتهای بشردوستانهی خود در مناطق «آسیبپذیر» از فعالیتهای گروههای «هراسافگن» ادامه دهند.
هدف این قطعنامه این است که تحریمهای جهانی مانعی برای ارائهی کمکهای بشردوستانه یا خدمات اساسی مورد نیاز مردم در مناطق «آسیبپذیر» ایجاد نکند.
سازمان ملل ماموریت کمکرسانی به افراد «آسیبپذیر» در افغانستان را نیز با استناد به مفاد همین قطعنامه انجام میدهد.
بر بنیاد قطعنامهی ۲۶۶۴ این «استثنای بشردوستانه» بهگونهی موقت و برای دوسال بر قطعنامهی ۱۲۶۷ اعمال شد و اکنون شورای امنیت باید تا قبل از ۹ دسامبر ۲۰۲۴ دربارهی تمدید این «استثنا» رایگیری کند.
بر اساس معلوماتی که شورای امنیت نشر کرده، گفتوگوها در بارهی پیشنویس قطعنامهی جدید انجام شدهاند و اعضای شورای امنیت «در اصول» با تمدید قطعنامهی ۲۶۶۴ موافقت کرده اند. با این حال، روسیه در ابتدا نگرانیهایی را ابراز داشته و خواستار تمدید دوساله و استفاده از ادبیات «واضحتر» در مورد نظارت از اجرای این قطعنامه و محکومیت «استفادهی سو» از آن شده است.
بر بنیاد این معلومات، پیشنویس تازه نهتنها که «تضمین» ادامهی کمکهای بشردوستانه به افراد نیازمند است، بلکه نگرانیها در مورد انحراف کمکها و چگونهگی نظارت بر آنها را نیز برطرف میسازد.
قطعنامهای که اکنون برای رایگیری زودتر از آنچه انتظار میرفت آماده شده و قرار است امروز نهایی شود.